Drumband

Door: Arthur Cransveld

Het is in de jaren ’50 van de vorige eeuw gebruikelijk om aan bonds- en andere schuttersfeesten deel te nemen met één of ten hoogste twee tamboers.

Een complete, eigen drumband was toen om verschillende (o.a.financiële) redenen  ondenkbaar.
In 1955 nam onze schutterij  deel aan het OLS in Voerendaal met drie tamboers:
Hub Alleleijn – Piet Vanwersch (geleend van de Trommeler) en de 6 jarige Theo Winkens. Voor deze drie tamboers liep de trotse Sjeng Allelijn voorop als tambour-maître.

Eind jaren ’70 kwamen de drumbands steeds meer bij de schutterijen in opkomst. Omdat ook St. Paulus niet kon achterblijven zag men zich genoodzaakt voor ieder schuttersfeest een drumband te lenen. Hierbij verleenden de drumbands van de Kon. Harmonie en het Fluit en Tamboerkorps steeds spontaan hun medewerking. Maar omdat dit uiteraard steeds kosten met zich meebracht werd in 1980 besloten tot het oprichten van een eigen drumband.
Na een jaar van leden werven hard werken en oefenen onder leiding van Nico Gadiot en Jos Vaessen kan men tijdens het koningsbal op 16 januari 1982 de eigen drumband te presenteren. Tot instructeur werd Jos Vaessen benoemd. Tamboer majoor werd Nico Gadiot.

In 1990 werd de zeer gewaardeerde instructeur Jos Vaessen opgevolgd door Theo Winkens. Een gouden greep van het bestuur. Het eerste jaar onder Theo Winkens promoveerde men al naar de 2e divisie (1991).
In 1993 bereikte men de hoogste eer: de Eredivisie.

Ook behaalden de drumbandleden een groot aantal individuele prijzen.
Jarenlang behaalde men op zo goed als op alle schuttersfeesten het ‘Hoogste Aantal Punten’ in de Eredivisie o.l.v. Theo Winkens en was men zo goed als onverslaanbaar.

Vermelden we hier de namen van de gelauwerde drumbandleden (zie ook foto beneden):
Monique Cransveld – Wiel Welter – Piet Pelzer (Tamboer Majoor) – Yvonne Cransveld – Patrick Lehm – Nadine Pelzer – Marcel Welter – Ilona Baggen – Patricia Baggen – Raymond Hausoul – Jurgen Maassen –  Mike Huppertz – Pascal Muerders – Roderique Kohnen – Marco Huppertz – Ronald Vleugels – Leo Wings (Vaandrig) – Theo Winkens (Instructeur).

Vooral in de jaren ’80 en ’90 beleefde onze schutterij een ongekende bloei.
Dat ons paradepaardje de drumband daar een grote rol in heeft gespeeld moge duidelijk zijn.

Ontstaansgeschiedenis

Door: Arthur Cransveld

Die Bruderschafft des Apostel Pauli der Kirchen von Vaels

Het eerst aantoonbare bewijs voor het bestaan van onze schutterij treffen we aan in het oudste notulenboek dat als titel draagt:
“Diesz ist der Ehrsamen und frommen Schützen Boch des Löblichen Kirspels binnen Vals.”

Anno 1602 begint dit boek met het reglement:
“Dieser Ordinatien von wegen der Schutzen zue Vols, zo soll man na alde gebrauch schiessen de Vogel der König zue Eursten und die Schutzen danach.”

Aan dit eerste reglement ontlenen wij de volgende gegevens:
Uit de eerste regels van deze ordonnantie zien we, dat de Vaalser schutterij reeds in het jaar 1602 volgens “oud gebruik” koningsvogelschieten hield.
Een overduidelijk bewijs dat deze schutterij reeds lang voor 1600 heeft bestaan.

Het eerste schot op de Koningsvogel, werd evenals dit nu nog gebruikelijk is, gelost door de regerend schutterskoning, waarna dan de andere schutters hun schot mochten afvuren. Wel moesten de schutters voordat het eerste schot  afgevuurd  werd de voorgeschreven contributie betaald hebben.

De leden waren aan de koning gehoorzaamheid verschuldigd en dienden hem steeds de eer te bewijzen die hem toekwam. Om lid te worden van de schutterij diende men van onbesproken gedrag te zijn en mocht men in binnen- en buitenland geen schulden hebben.

Koningsvogelschieten

Door: Arthur Cransveld

Het hoogtepunt  in het verenigingsjaar van een schutterij is het jaarlijks koningsvogelschieten. Het koningsvogelschieten vindt in Vaals traditiegetrouw plaats op Pinkstermaandag. De dag wordt begonnen met de zogenaamde Koningmis in de St.Pauluskerk. Vervolgens wordt op het kerkhof een krans gelegd op het graf van de laatste overleden schutter, plaatsvervangend voor alle overleden schutters.
Hierna begeeft men zich naar de schuttersweide waar het traditioneel koningsvogelschieten zal plaatsvinden. Op een plus minus 15 meter hoge mast wordt een houten vogel geplaatst, in Vaals is dit een sierlijk beschilderde haan.
Na het openingsschot door de nog regerende koning en de eregasten wordt  het eerste naamkaartje – liefst door een neutraal persoon –  uit een zakje getrokken, waarna de schutter zijn schot op de vogel mag lossen. Als alle leden geschoten hebben begint een nieuwe ronde.
Hij die de (vaak) laatste splinter van de vogel wegschiet mag zich koning van schutterij St.Paulus noemen voor het komende jaren of tot dat een nieuw koningsvogelschieten gehouden wordt.

Schutterskeizer

Door: Arthur Cransveld

De schutter die drie opeenvolgende jaren de koningstitel behaald mag zich Keizer van de schutterij noemen. De zilveren Koningsvogel wordt dan zijn eigendom en de schutterij is verplicht een nieuwe Koningsvogel aan te schaffen.

Schutterij St.Paulus telt tot op heden 6 keizers.

De eerste keizer was Wernerus Ortmans die in 1759 keizer werd en de laatste keizer was August Hamers die in 1906  de zesde en tot nu laatste keizer van St.Paulus is geweest.

Burgerkoning

Door: Arthur Cransveld

Reeds een aantal jaren organiseert schutterij St. Paulus voorafgaand  aan het koningsvogelschieten het Burgerkoningschieten.

Dit geschiedt onder dezelfde voorwaarden als het koningschieten van de schutterij.

Met dat verschil dat iedereen, man of vrouw, Vaalsenaar of niet Vaalsenaar vanaf 16 jaar hieraan mag deelnemen.
De burgerkoning ontvangt een fraaie herinneringsoorkonde en wordt als eregast uitgenodigd bij festiviteiten van de schutterij, maar heeft verder geen verplichtingen.

Schuttersweide

Door: Arthus Cransveld

Omdat de exacte oprichtingsdatum van onze schutterij helaas niet meer te achterhalen is, maar volgens de oude kronieken, die nog in het bezit zijn van de schutterij, duidelijk staat vermeld dat in 1600 reeds “Volgens oud gebruik“ de Koningsvogel werd geschoten, heeft men lang geleden besloten als oprichtingsdatum Anno 1600 te gebruiken. In 1900 vierden de ‘Paulus Sjutse’ zodoende hun 300 jarig jubileum.

Reeds vele jaren gebruikten de Vaalser schutters de schuttersweide aan de Viergrenzenweg, eigendom van Gottfried Schmalbach, als schietweide. Vanwege het 300 jarig bestaansfeest ontvingen de schutters “Dank einer hochherzichen Stiftung” de schuttersweide als hun eigendom. In de loop der jaren werden een groot aantal verbeteringen op de schuttersweide aangebracht.

Omdat tijdens het koningsvogelschieten op Pinkstermaandag 1928 een bezoeker aan het Drielandenpunt de kogels om de oren floten en deze bezoeker een proteststuk in een Limburgse krant plaatste werd de schutterij verplicht een Kogelvanger aan te schaffen. Op paasmaandag 1930 vond de plechtige inwijding van de kogelvanger plaats door burgemeester Rhoen.

In 1934 startte men met de bouw van een nieuw schutterslokaal op de schuttersweide. Na 67 jaar trouwe dienst werd de kogelvanger in 1997 vervangen door een moderne nieuwe kogelvanger.

Omdat het oude schutterslokaal niet meer aan de moderne eisen van de tijd voldeed werd in 1981 besloten het oude schutterslokaal te slopen en een nieuw ‘Schutters Home’ te bouwen. In maart 1983 werd door beschermheer Hub Willms de eerste steen gelegd en op 29 april 1984 werd het nieuwe schutterslokaal op feestelijke wijze ingezegend en in gebruik genomen.

Vermeldenswaardig is zeer zeker het feit dat dit lokaal volledig door de leden van de schutterij zelf is gebouwd en ook nog zonder een cent subsidie.

Hopelijk zullen nog vele generaties schutters van dit unieke Home profiteren.

Patroonheilige

Door: Arthur Cransveld

Sedert de opkomst van de schutterijen was het regel om een patroonheilige te kiezen.

Vanaf haar oprichting draagt onze schutterij de naam van St. Paulus, de patroon van de plaatselijke parochiekerk.

Onze schutterij herdenkt haar patroon jaarlijks, rond het feest van St. Paulus’ bekering, op 25 januari met een plechtige hoogmis voor de levende en overleden leden van de schutterij.